Belangrijke begrippen bij verantwoord samenwerken

De formele zorg zijn de betaalde zorgmedewerkers. Soms wordt ook de benaming professionele zorg of beroepsmatige zorg gebruikt als het om formele zorg gaat.

De informele zorg bestaat uit iedereen die vrijwillig hulp biedt, en dus geen loon ontvangt. Vanuit de verschillende vormen van informele zorg maakt Zorggroep Elde Maasduinen onderscheid in de volgende drie groepen om goede passende afspraken en beleid te kunnen maken:

• Mantelzorgers en sociaal netwerk

• Incidentele vrijwilligers

• Structurele vrijwilligers
Het verschil is dat mantelzorgers onderdeel uitmaken van de privésfeer van de bewoner. Voor hen is het net als in de thuissituatie. Vrijwilligers worden gezien als van buitenaf de privésfeer. Daarom gelden in sommige gevallen voor vrijwilligers andere regels of afspraken dan voor mantelzorgers.

Een mantelzorger is iemand die uitsluitend hulp en ondersteuning biedt aan de eigen naaste (de bewoner). Mantelzorg kan verzorging zijn of hulp bij dagelijkse activiteiten. In de dagelijkse praktijk en ook in deze e-learning benoemen we mantelzorgers vaak met de term ‘naasten van bewoners’. Indien er sprake is van een familieband wordt ook vaak de term ‘verwant’ gebruikt. Als we in deze module over mantelzorg spreken, bedoelen we daarmee dus ook het sociale netwerk, belangrijke anderen en verwant. De overeenkomst tussen al deze benamingen is dat de zorg en hulp die geboden wordt altijd gericht is op de eigen naaste en niet op andere bewoners. Wettelijk en juridisch is er geen onderscheid tussen mantelzorg en de bijdrage vanuit het bredere sociale netwerk van een bewoner (zoals bijvoorbeeld een vriend).

De incidentele vrijwilliger zet zich incidenteel in. Hiermee bedoelen we af en toe, spontaan, of eenmalig. Mantelzorgers die ook hulp bieden aan andere bewoners dan hun eigen naaste worden door Zorggroep Elde Maasduinen beschouwd als incidentele vrijwilliger. Om het samenwerken zo laagdrempelig mogelijk te houden, en we vertrouwen, spontaniteit en het beperken van regeldruk belangrijk vinden, hoeven deze vrijwilligers niet geregistreerd te worden.

Een structurele vrijwilliger is iemand die op regelmatige basis iets doet op een woonzorglocatie en met wie afspraken zijn gemaakt die zijn vastgelegd in een overeenkomst. Een structurele vrijwilliger kan gebruik maken van faciliteiten zoals reiskostenvergoeding en ontvangt een kerstpakket.